Khoảnh khắc định hình một tiếng nói
Vào tối ngày 28 tháng 4 năm 2018, không khí tại phòng khiêu vũ của khách sạn Washington Hilton bao trùm một sự đình chiến đầy bất an. Bữa tối thường niên của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng, một truyền thống lâu đời về tình bằng hữu giả tạo giữa báo chí và giới tinh hoa chính trị, đang diễn ra dưới cái bóng của một vị tổng thống đã từ chối tham dự năm thứ hai liên tiếp. Không khí là sự pha trộn giữa tự chúc mừng và căng thẳng rõ rệt, một vũ trụ thu nhỏ của một bối cảnh chính trị Mỹ bị chia rẽ sâu sắc. Chính trong môi trường đầy sóng gió này, Michelle Wolf đã bước lên sân khấu. Cô là một diễn viên hài được biết đến trong giới hài kịch với lối trình diễn đầy năng lượng và sự sắc sảo đến kinh ngạc, nhưng lại là một cái tên tương đối xa lạ đối với những nhân vật quyền lực đang ngồi trước mặt.
Những gì diễn ra sau đó không phải là những lời trêu chọc nhẹ nhàng mà giới tinh hoa đã quen thuộc, mà là một cuộc tấn công chính xác như phẫu thuật kéo dài 20 phút. Bài độc thoại của Wolf là một lớp học bậc thầy về sự châm biếm không khoan nhượng, không nương tay. Mục tiêu của cô không chỉ là vị tổng thống vắng mặt hay những nhân vật nổi bật nhất trong chính quyền của ông, mà còn là chính giới truyền thông đã mời cô. Phản ứng ngay lập tức và dữ dội. Có những tiếng thở hổn hển, những tiếng cười rời rạc chết nghẹn trong cổ họng, và một sự im lặng như đá từ bàn chủ tọa. Một số người tham dự đã bỏ ra ngoài để phản đối. Trước khi món cá thầy tu được dọn đi, một cơn bão văn hóa đã bùng nổ trên mạng, chia rẽ dư luận thành hai phe đối lập gay gắt. Màn trình diễn của cô vừa bị coi là một sự ô nhục, vừa được ca ngợi là một chiến thắng; một màn trình diễn dung tục và một hành động can đảm nói lên sự thật.
Hậu quả bùng nổ đã đặt ra câu hỏi: người phụ nữ đã đốt cháy một cách triệt để và có chủ ý một trong những truyền thống thiêng liêng nhất của Washington là ai? Tuy nhiên, câu trả lời phức tạp hơn nhiều so với một đêm duy nhất đã đưa cô đến với tai tiếng quốc tế. Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng năm 2018 không phải là nơi tạo ra con người hài hước đầy khiêu khích của Michelle Wolf, mà là màn ra mắt ngoạn mục của nó trước khán giả toàn cầu. Sự kiện này là một chất xúc tác, kết tinh một phong cách đã được mài giũa tỉ mỉ trong nhiều năm trong lò luyện khắc nghiệt của các câu lạc bộ hài kịch New York và các phòng biên kịch đầy áp lực của truyền hình đêm khuya. Cuộc tranh cãi không phải về việc một diễn viên hài đột nhiên tìm thấy sự sắc bén của mình, mà là về việc thế giới chính trị và truyền thông chính thống lần đầu tiên phải đối mặt với một tiếng nói mà trước đây họ đã được che chắn. Bữa tối đó không thay đổi Michelle Wolf; nó thay đổi cách thế giới nhìn nhận cô.
Các bài viết khác
Phần I: Con đường không tưởng đến với những câu đùa
Nguồn cội từ Hershey, Pennsylvania
Rất lâu trước khi phân tích sự đạo đức giả trong chính trị, Michelle Wolf đã xây dựng một nền tảng kỷ luật và sự kiên cường trên các đường chạy và sân điền kinh ở Hershey, Pennsylvania. Sinh ngày 21 tháng 6 năm 1985, cô lớn lên cùng hai anh trai trong thị trấn đồng nghĩa với sô cô la. Nhưng niềm đam mê ban đầu của cô không hề ngọt ngào; cô là một vận động viên tận tụy và cạnh tranh khốc liệt, dồn hết năng lượng vào điền kinh trong suốt thời trung học và đại học. Cô xuất sắc trong các môn đòi hỏi cao như nhảy cao, chạy 400 mét và 800 mét, đẩy giới hạn thể chất của mình cho đến khi một chấn thương mắt cá chân nghiêm trọng cuối cùng đã kết thúc sự nghiệp thể thao của cô.
Nền tảng thể thao đỉnh cao này đã hun đúc cho cô một khả năng kỷ luật phi thường, sự lặp lại và khả năng trình diễn dưới áp lực — những đặc điểm sau này tỏ ra không thể thiếu trong thế giới hài độc thoại đầy khắc nghiệt. Sự tập trung cần thiết để hoàn thiện một cú nhảy cao hay điều chỉnh tốc độ trong một cuộc đua 800 mét phản ánh quá trình không ngừng nghỉ của việc viết, thử nghiệm và tinh chỉnh một câu đùa cho đến khi nó đạt được hiệu quả tối đa. Mặc dù giấc mơ thể thao của cô đã kết thúc, cam kết của cô với sức bền thể chất thì không. Cô vẫn là một vận động viên chạy bộ cuồng nhiệt, đã hoàn thành một cuộc marathon ở Las Vegas vào năm 2005 và một cuộc ultramarathon đáng kinh ngạc dài 80 km qua Đồng muối Bonneville ở Utah vào năm 2018, một minh chứng cho tư duy bền bỉ và kỷ luật được rèn giũa từ thời trẻ.
Một tư duy khoa học
Con đường của Wolf càng khác xa với câu chuyện khởi nghiệp điển hình của một diễn viên hài trong các giảng đường đại học. Cô theo học tại trường College of William & Mary danh tiếng, không phải để học sân khấu hay văn học sáng tạo, mà là khoa học vận động (kinesiology) — ngành nghiên cứu khoa học về chuyển động của con người. Cô là một sinh viên nghiêm túc, làm việc trong một phòng thí nghiệm sinh lý học phân tử tim mạch, với ý định theo đuổi sự nghiệp trong lĩnh vực khoa học hoặc y học. Kế hoạch sau khi tốt nghiệp của cô bao gồm việc theo học trường y hoặc lấy bằng tiến sĩ về khoa học thể dục.
Sự đắm mình trong thế giới khoa học đã trang bị cho cô một lối suy nghĩ có tính phân tích và hệ thống cao. Nền tảng về sinh lý học đòi hỏi sự hiểu biết về các hệ thống phức tạp, mối quan hệ nhân quả và việc áp dụng logic một cách nghiêm ngặt. Cách tiếp cận khoa học này thể hiện rõ trong cấu trúc hài kịch của cô; các tiết mục của cô không phải là một tập hợp lỏng lẻo các quan sát, mà là những lập luận được xây dựng tỉ mỉ, mổ xẻ các chuẩn mực xã hội và sự phi lý chính trị với độ chính xác của một con dao mổ. Tuy nhiên, sau nhiều năm học tập căng thẳng, cô cảm thấy kiệt sức và cần một khoảng nghỉ, một quyết định đã vô tình đưa cô đi theo một hướng hoàn toàn khác.
Rẽ ngang sang Phố Wall
Tìm kiếm một sự thay đổi và bị ảnh hưởng bởi những người bạn cùng phòng đại học đang bước vào thế giới tài chính, Wolf đã thực hiện một cú rẽ bất ngờ khác. Năm 2007, với tấm bằng khoa học trong tay, cô chuyển đến thành phố New York và nhận một công việc tại ngân hàng đầu tư Bear Stearns. Sau đó, cô chuyển sang JPMorgan Chase, làm việc gần bốn năm trong lĩnh vực quỹ tương hỗ và quản lý tài khoản. Thời gian cô làm việc tại Bear Stearns trùng với cuộc khủng hoảng tài chính thảm khốc năm 2008, đặt cô vào tâm điểm của một sự sụp đổ kinh tế toàn cầu.
Trải nghiệm này đã cho cô một cái nhìn cận cảnh về sự thất bại của hệ thống, sự đạo đức giả của các tổ chức và sự mất kết nối sâu sắc giữa thế giới tài chính biệt lập và công chúng mà nó được cho là phục vụ. Làm việc trong môi trường áp lực cao, do nam giới thống trị trong một thời kỳ sụp đổ chưa từng có đã nuôi dưỡng một sự hoài nghi sâu sắc đối với quyền lực và một thế giới quan hoài nghi, trở thành nền tảng cho tiếng nói châm biếm của cô. Cuộc sống có vẻ rời rạc của cô trước khi đến với hài kịch — vận động viên, nhà khoa học, và nhân viên ngân hàng — không phải là một loạt các đường vòng, mà là một sân tập luyện độc đáo. Mỗi giai đoạn đã đóng góp một kỹ năng hoặc quan điểm độc đáo, trực tiếp định hình sự thông minh, cấu trúc và sự sắc bén dữ dội trong hài kịch của cô.
Phần II: Rèn giũa một diễn viên hài trong lò lửa New York
Tia lửa từ Saturday Night Live
Khi đang xoay xở trong thế giới hỗn loạn của Phố Wall, Wolf không hề có ý định theo đuổi hài kịch. Chất xúc tác cho sự thay đổi nghề nghiệp của cô đến vào năm 2008, khi cô tham dự một buổi ghi hình của chương trình Saturday Night Live (SNL). Là một người hâm mộ cuồng nhiệt của chương trình, cô đã nhận ra một điều mạnh mẽ: hài kịch không chỉ là một hình thức nghệ thuật để ngưỡng mộ từ xa, mà còn là một con đường sự nghiệp khả thi. Lấy cảm hứng từ việc nhiều nghệ sĩ của chương trình có nền tảng từ sân khấu kịch ứng tác, cô quyết định迈出第一步. Vẫn đang làm việc tại JPMorgan Chase, một công việc mang lại sự ổn định tài chính và lịch trình linh hoạt, cô đã đăng ký lớp học kịch ứng tác đầu tiên của mình.
Từ kịch ứng tác đến bước ngoặt hài độc thoại
Ban đầu, Wolf đắm mình trong thế giới kịch ứng tác sôi động của New York, tham gia các lớp học tại các học viện danh tiếng như Upright Citizens Brigade (UCB) và Peoples Improv Theater (PIT). Kịch ứng tác là một hình thức nghệ thuật hợp tác, được xây dựng trên sự ngẫu hứng, sáng tạo chung và sự từ bỏ quyền kiểm soát cá nhân. Mặc dù cô thích trải nghiệm này, cô sớm cảm thấy thất vọng với cái mà cô mô tả là “bản chất không hoàn hảo và phù du của kịch ứng tác”. Các yếu tố hỗn loạn, khó đoán và hợp tác của hình thức này dường như mâu thuẫn với bản chất phân tích và chính xác của cô.
Với sự khuyến khích của các bạn cùng lớp, cô quyết định tham gia một lớp học hài độc thoại. Sự chuyển đổi này là một sự khai sáng. Hài độc thoại, trái ngược hoàn toàn với kịch ứng tác, là một hình thức nghệ thuật độc đoán. Diễn viên hài là người viết kịch bản, đạo diễn và biểu diễn duy nhất, thực hiện toàn quyền kiểm soát đối với từng từ, từng khoảng lặng và từng câu kết. Cấu trúc này hấp dẫn trực tiếp phần con người cô đã phát triển mạnh mẽ trong thế giới khoa học và tài chính có phương pháp. Đó là một phương tiện khen thưởng cho sự xây dựng tỉ mỉ và sự chính xác logic. Lựa chọn tập trung vào hài độc thoại của cô không chỉ đơn thuần là một sở thích về phong cách, mà là một sự thay đổi cơ bản hướng tới một hình thức nghệ thuật hoàn toàn phù hợp với tính cách và bộ công cụ trí tuệ của cô.
Xây dựng một tiếng nói
Những bước đầu tiên của cô trong lĩnh vực hài độc thoại được đánh dấu bằng một giai đoạn phát triển và khám phá mãnh liệt. Cô bắt đầu với những gì cô sau này mô tả là “những thứ ngớ ngẩn”, bao gồm một tiết mục mười phút về những con mèo mặc quần, khi cô cố gắng tìm ra bản sắc hài hước của mình. Theo thời gian, cô đã phát triển từ những tiền đề kỳ quặc sang những chất liệu có chiều sâu hơn, vừa mang tính cá nhân vừa dễ dàng kết nối với khán giả rộng lớn hơn. Sự tiến hóa này được thúc đẩy bởi một tinh thần làm việc không mệt mỏi. Cô liên tục biểu diễn, mài giũa kỹ năng của mình trong các đêm diễn “open mic” đầy thử thách ở thành phố New York.
Cú hích cuối cùng đến vào năm 2013. Sử dụng tiền trợ cấp thôi việc từ một công việc sau này là tuyển dụng viên tại một phòng thí nghiệm nghiên cứu hóa sinh, cùng với tiền tiết kiệm cá nhân, cô đã đưa ra quyết định dũng cảm là cống hiến hoàn toàn cho hài kịch trong một năm. Giai đoạn tập trung hoàn toàn này đã cho phép cô mài giũa tiếng nói của mình, xây dựng một giờ diễn vững chắc và khẳng định mình là một trong những tài năng phát triển nhanh nhất trong làng hài kịch cạnh tranh của thành phố. Canh bạc của cô đã thành công, đưa cô đến với bước đột phá chuyên nghiệp đang ở ngay trước mắt.
Phần III: Sân khấu thử lửa của các chương trình đêm khuya
Late Night with Seth Meyers
Vào tháng 1 năm 2014, sự nỗ lực không ngừng của Michelle Wolf đã đạt đến đỉnh cao với vai trò chuyên nghiệp lớn đầu tiên khi cô được thuê làm biên kịch cho chương trình mới ra mắt Late Night with Seth Meyers. Vị trí này không chỉ là một công việc; đó là một trại huấn luyện chuyên sâu về nghệ thuật hài kịch truyền hình. Nhịp độ không ngừng của một chương trình đêm khuya hàng ngày buộc cô phải xử lý tin tức và tạo ra những câu đùa sắc sảo, hợp thời dưới áp lực thời gian khắc nghiệt. Cô nhanh chóng chứng tỏ giá trị của mình không chỉ với tư cách là một biên kịch mà còn là một nghệ sĩ biểu diễn, cuối cùng trở thành giám sát biên kịch.
Cô được biết đến với một số tiết mục định kỳ, đáng chú ý nhất là nhân vật nổi tiếng “Grown-Up Annie” (Annie trưởng thành), một phiên bản hoài nghi và mệt mỏi của nhân vật nhạc kịch kinh điển. Vào tháng 7 năm 2014, cô đã đạt được một cột mốc quan trọng với màn trình diễn hài độc thoại đầu tiên trên truyền hình, biểu diễn một tiết mục chặt chẽ, trau chuốt trên sân khấu Late Night. Thời gian của cô tại chương trình là một giai đoạn quan trọng để xây dựng kỹ năng, nơi cô học cách viết theo giọng của một người dẫn chương trình khác trong khi đồng thời phát triển con người trên sóng của riêng mình. Trải nghiệm này là công cụ để kết hợp phong cách cá nhân, quan sát mà cô đã mài giũa trong các câu lạc bộ hài kịch với yêu cầu phản ứng nhanh của châm biếm chính trị hàng ngày.
The Daily Show with Trevor Noah
Sau hai năm thành công tại Late Night, Wolf tìm kiếm nhiều cơ hội xuất hiện trên màn ảnh hơn. Vào tháng 4 năm 2016, cô đã có một bước đi chiến lược đến chương trình The Daily Show with Trevor Noah của Comedy Central, tham gia với tư cách là biên kịch và cộng tác viên trên sóng. Vai trò này đã đưa cô trực tiếp hơn vào lĩnh vực châm biếm chính trị và tin tức, củng cố thêm danh tiếng của cô như một nhà bình luận sắc sảo và không sợ hãi. Cô đã phát triển một mối quan hệ tốt với người dẫn chương trình Trevor Noah và được biết đến với các phóng sự thực địa và các phân đoạn trong trường quay đầy sâu sắc, nơi cô giải quyết các vấn đề phức tạp bằng sự pha trộn đặc trưng giữa trí thông minh và sự bất kính.
Làm việc dưới sự dẫn dắt của cả Seth Meyers và Trevor Noah đã mang lại cho cô một nền giáo dục vô giá về các sắc thái của hài kịch đêm khuya. Cô đã học cách điều chỉnh giọng điệu của mình cho phù hợp với các định dạng và khán giả khác nhau, trong khi vẫn giữ vững quan điểm hài hước ngày càng rõ nét của mình. Các chương trình đêm khuya này đóng vai trò là cầu nối quan trọng, kết nối kỹ năng hài độc thoại được mài giũa tại các câu lạc bộ của cô với thế giới bình luận chính trị quốc gia, tạo ra một tiếng nói lai độc đáo sẽ sớm thu hút sự chú ý của cả nước.
Mở rộng tầm ảnh hưởng
Trong giai đoạn thăng tiến nhanh chóng này, sản phẩm sáng tạo của Wolf không chỉ giới hạn ở công việc của cô trên truyền hình đêm khuya. Tầm ảnh hưởng và sự đa tài ngày càng tăng của cô được thể hiện rõ trong một loạt các dự án khác. Cô là một phần của đội ngũ biên kịch danh giá cho Lễ trao giải Oscar lần thứ 88, do huyền thoại hài kịch Chris Rock dẫn chương trình, một minh chứng cho vị thế của cô trong giới đồng nghiệp. Cô cũng đã tạo ra và đóng vai chính trong các loạt phim kỹ thuật số của riêng mình cho Comedy Central, bao gồm Now Hiring và Used People, thể hiện tài năng của cô trong lĩnh vực hài kịch tình huống và diễn xuất nhân vật. Đến năm 2017, cô đã là một thế lực được công nhận trong thế giới hài kịch, được ca ngợi vì đạo đức làm việc, khả năng viết lách sắc sảo và sự hiện diện năng động trên sân khấu, tạo tiền đề cho chương trình đặc biệt dài một giờ đầu tiên của cô và màn trình diễn bùng nổ sẽ đưa tên tuổi cô đến với mọi nhà.
Phần IV: Giải phẫu một màn “roast”: Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng
Phân tích bài độc thoại
Bài độc thoại dài 20 phút của Michelle Wolf tại Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng không phải là một tập hợp ngẫu nhiên các câu đùa, mà là một sự tháo dỡ có hệ thống toàn bộ cấu trúc quyền lực của Washington D.C. Mục tiêu chính của cô, mặc dù vắng mặt, là chính quyền Trump. Cô mở đầu bằng những lời châm chọc sắc bén về tài chính của tổng thống và quyết định bỏ qua sự kiện, và đưa ra một loạt những câu nói gay gắt về chủ nghĩa bảo thủ xã hội cứng rắn của Phó Tổng thống Mike Pence (“Ông ấy nghĩ phá thai là giết người, mà trước hết, đừng chê cho đến khi bạn thử”) và cánh cửa quay vòng của các thành viên nội các bị sa thải của chính quyền.
Phần gây tranh cãi nhất của đêm diễn nhắm vào Thư ký Báo chí Nhà Trắng lúc bấy giờ, Sarah Huckabee Sanders, người ngồi cách đó chỉ vài bước chân trên bục. Những câu đùa của Wolf về Sanders đã trở thành tâm điểm của cuộc tranh cãi sau đó. Câu nói nổi tiếng nhất — “Bà ấy đốt cháy sự thật, và sau đó dùng tro tàn đó để tạo ra một đôi mắt khói hoàn hảo” — là một phép ẩn dụ được chế tác một cách bậc thầy về mối quan hệ của chính quyền với sự thật. Wolf sau đó đã bảo vệ những câu đùa này, lập luận mạnh mẽ rằng chúng là một lời chỉ trích về “hành vi đáng khinh” của Sanders và vai trò của bà trong việc phổ biến thông tin sai lệch, chứ không phải là một cuộc tấn công vào ngoại hình của bà.
Điều quan trọng là, ngọn lửa của Wolf không chỉ dành cho chính quyền. Cô đã chuyển hướng sang các cơ quan truyền thông trong phòng, đưa ra những lời chỉ trích gay gắt đối với CNN, MSNBC và Fox News. Cô cáo buộc giới truyền thông có mối quan hệ phụ thuộc lẫn nhau, vì lợi nhuận với vị tổng thống mà họ tuyên bố là phải chịu trách nhiệm. Phần này của bài độc thoại có lẽ là phần khó chịu nhất đối với khán giả, vì nó trực tiếp liên quan đến họ trong rạp xiếc chính trị mà họ đưa tin.
Phản ứng: Một sự chia rẽ văn hóa
Phản ứng đối với bài độc thoại là ngay lập tức và chia rẽ sâu sắc, bộc lộ một sự chia rẽ văn hóa sâu sắc. Sự chỉ trích nhanh chóng và gay gắt. Các nhân vật chính trị cấp cao và các nhà bình luận bảo thủ đã gọi màn trình diễn là một sự ô nhục. Đáng ngạc nhiên hơn, một số nhà báo nổi tiếng đã tham gia vào làn sóng lên án. Andrea Mitchell của NBC đã kêu gọi một lời xin lỗi, trong khi các phóng viên của New York Times là Maggie Haberman và Peter Baker đã bày tỏ sự không đồng tình của họ. Chính Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng đã đưa ra một tuyên bố tự tách mình khỏi màn trình diễn, cho rằng bài độc thoại của cô “không phù hợp với tinh thần” của sự kiện và thiếu một “thông điệp đoàn kết”.
Đồng thời, một làn sóng bảo vệ nồng nhiệt dành cho Wolf đã nổ ra. Các diễn viên hài đồng nghiệp như Rosie O’Donnell và Kathy Griffin, cùng với những người ủng hộ tự do ngôn luận, đã tập hợp lại bên cạnh cô, cho rằng màn trình diễn của cô hoàn toàn nằm trong truyền thống của một buổi “roast”, một sự kiện được thiết kế để an ủi những người bị áp bức và làm phiền những người có quyền lực. Họ chỉ ra rằng cô được thuê để làm một diễn viên hài, chứ không phải một nhà ngoại giao, và việc buộc các nhân vật quyền lực phải chịu trách nhiệm thông qua châm biếm là một chức năng quan trọng trong một nền dân chủ lành mạnh. Phản ứng phân cực đã cho thấy một sự bất đồng cơ bản về vai trò của hài kịch trong lĩnh vực chính trị và giới hạn của diễn ngôn được chấp nhận khi nói lên sự thật với quyền lực.
Hậu quả và quan điểm của Wolf
Trong những ngày sau bữa tối, cuộc tranh cãi ngày càng gay gắt. Wolf trở thành mục tiêu của một chiến dịch trực tuyến độc ác bao gồm việc lan truyền các câu chuyện tin tức bịa đặt và các cuộc tấn công cá nhân. Tuy nhiên, qua tất cả, cô vẫn giữ thái độ thách thức. Cô từ chối xin lỗi, tuyên bố rằng cô sẽ không thay đổi một từ nào trong bài độc thoại của mình. Trên thực tế, sau này cô còn nhận xét rằng nếu biết trước mức độ phản ứng dữ dội, cô “ước gì mình đã làm mạnh hơn nữa”.
Quan điểm của cô cho thấy một sự hiểu biết sâu sắc hơn về động lực của sự kiện. Cô coi “sự phẫn nộ giả tạo”, đặc biệt là từ giới truyền thông, là một sự đánh lạc hướng có chủ ý. Cô tin rằng nguồn gốc thực sự của sự khó chịu của họ không phải là những câu đùa của cô về Sarah Huckabee Sanders, mà là sự chỉ trích của cô về sự đồng lõa của chính họ. Cuộc tranh cãi không chỉ đơn thuần về nội dung những câu đùa của cô, mà còn về việc cô đã vi phạm một quy tắc bất thành văn trong giới tinh hoa Washington. Bữa tối đã trở thành một màn trình diễn chỉ trích mà cuối cùng lại củng cố mối quan hệ thân mật giữa báo chí và những người có quyền lực. Bằng cách từ chối tham gia vào trò hề này và coi sự kiện như một buổi “roast” thực sự đối với quyền lực dưới mọi hình thức — cả chính trị và truyền thông — Wolf đã phơi bày sự đạo đức giả của hệ thống và sự nhạy cảm đáng ngạc nhiên của nó. Cô không chỉ kể những câu đùa; cô đã phá tan ảo tưởng về chính sự kiện đó.
Phần V: Luận đề hài hước: Một bộ ba chương trình đặc biệt
2017 – Nice Lady (HBO)
Một năm trước cơn bão tại Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng, Michelle Wolf đã trình bày luận đề hài hước của mình trong chương trình đặc biệt đầu tay trên HBO, Michelle Wolf: Nice Lady. Chương trình kéo dài một giờ, đã mang về cho cô một đề cử giải Primetime Emmy cho Kịch bản xuất sắc, là một tuyên bố tự tin và tràn đầy năng lượng của một ngôi sao đang lên. Chủ đề trung tâm là sự phân tích về áp lực xã hội to lớn đối với phụ nữ phải “tốt bụng”, lịch sự và dễ chịu. Wolf cho rằng kỳ vọng này là một công cụ để đàn áp, và cô đã sử dụng giọng nói cao, đôi khi “chói tai” của mình không phải như một điểm yếu, mà là một vũ khí hài hước — một biểu tượng của một người phụ nữ hoàn thành công việc chính xác bởi vì cô không quan tâm đến việc phải tốt bụng.
Chương trình đặc biệt đã thể hiện phong cách độc đáo của cô: một lối trình diễn đầy năng lượng kết hợp với cấu trúc câu đùa phức tạp và vòng vo một cách đáng ngạc nhiên. Cô đã giải quyết các chủ đề nặng ký như bất bình đẳng giới và cuộc bầu cử năm 2016 với một sự sôi nổi vừa làm mất cảnh giác vừa hài hước. Chất liệu đã được mài giũa bởi lời khuyên từ sếp của cô lúc đó, Trevor Noah, người đã khuyến khích cô đưa “nhiều hơn con người mình” vào tiết mục, dẫn đến một sản phẩm cuối cùng cá nhân hơn và tốt hơn theo cấp số nhân. Nice Lady là văn bản nền tảng cho triết lý hài hước của cô, thiết lập các chủ đề nữ quyền cốt lõi và tiếng nói không khoan nhượng sẽ sớm được cả thế giới biết đến.
2019 – Joke Show (Netflix)
Được phát hành sau cuộc tranh cãi tại Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng, Michelle Wolf: Joke Show đóng vai trò là phản ứng nghệ thuật dứt khoát và một hành động đòi lại bản sắc mạnh mẽ của cô. Trong khi nhiều người mong đợi một chương trình đặc biệt chứa đầy những câu chuyện hài hước chính trị thời sự, Wolf đã cố tình chuyển hướng. Cô hiểu rằng giờ đây cô đã được định hình trên trường quốc tế bởi những bình luận chính trị của mình, và cô đã sử dụng chương trình đặc biệt này để khẳng định lại danh tính của mình là một nhà bình luận xã hội rộng lớn, chứ không chỉ là một chuyên gia chính trị. Mục tiêu của cô là biến những người hâm mộ màn trình diễn của cô tại Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng thành những người hâm mộ hài kịch của cô nói chung.
Mục tiêu chính của chương trình đặc biệt không phải là các chính trị gia, mà là các hiện tượng văn hóa. Cô mở đầu bằng một sự phân tích xuất sắc về văn hóa phẫn nộ hiện đại, cho rằng việc tiếp cận thông tin liên tục đã đẩy xã hội vào một trạng thái tức giận triền miên. Cô đã khám phá sự đạo đức giả của nữ quyền da trắng với một sự tinh tế và dữ dội đã trở thành đặc trưng của chương trình. Một trong những khoảnh khắc được ca ngợi nhất của chương trình đặc biệt là một đoạn mở đầu dài và nghiêm túc về nữ quyền đã làm cả khán phòng im lặng, chỉ để bị lật ngược một cách tài tình bởi một câu kết mạnh mẽ — một mánh khóe ảo thuật đã chứng tỏ một sự tiến hóa đáng kể trong kỹ năng của cô và sự tự tin của cô trong việc kiểm soát trạng thái cảm xúc của khán giả. Joke Show là một lớp học bậc thầy về bình luận meta, giải quyết chính văn hóa phẫn nộ đã nhấn chìm cô trong khi chứng minh rằng tài năng hài hước của cô rộng lớn hơn nhiều so với một màn “roast” chính trị duy nhất.
2023 – It’s Great to Be Here (Netflix)
Chương trình đặc biệt gần đây nhất của cô, It’s Great to Be Here, đánh dấu một bước tiến hóa đáng kể khác, cả về nội dung và hình thức. Được phát hành dưới dạng một loạt ba tập riêng biệt, cấu trúc sáng tạo này phản ánh một giai đoạn mới trong cuộc sống và sự nghiệp của cô. Sau khi chuyển ra nước ngoài và phân chia thời gian giữa Mỹ và Barcelona, chất liệu đã mang một góc nhìn toàn cầu và cá nhân hơn. Chương trình đặc biệt là tác phẩm của một nghệ sĩ đã thành danh, tự tin sử dụng nền tảng của mình để khám phá các chủ đề trưởng thành với cùng một sự sắc sảo.
Bị ảnh hưởng bởi cuộc sống mới của cô với tư cách là một người nước ngoài và một người mẹ, các tập phim đã đi sâu vào những quan sát của cô về văn hóa châu Âu, một sự chỉ trích liên tục về phụ nữ da trắng và văn hóa “Karen”, sự phức tạp của phong trào Me Too, và sự độc tài của các tiêu chuẩn sắc đẹp hiện đại. Chương trình đặc biệt đã nhận được những đánh giá tích cực về kịch bản sắc sảo và sự táo bạo trong việc thử thách các giới hạn, mặc dù một số nhà phê bình cho rằng lập luận của cô về các chủ đề như phong trào Me Too dựa trên “lôgic thiếu sót”. Bộ ba chương trình đặc biệt này, khi xem xét cùng nhau, tạo thành một vòng cung tường thuật rõ ràng. Nice Lady là tuyên bố luận đề tự tin. Joke Show là sự phản bác sau tranh cãi. Và It’s Great to Be Here là tác phẩm của một nghệ sĩ trưởng thành, sử dụng tiếng nói đã được khẳng định của mình để điều hướng một thế giới cá nhân, toàn cầu và phức tạp hơn. Mỗi chương trình đặc biệt là một phản ứng chiến lược đối với nhận thức của công chúng về cô, thể hiện một sự nhận thức tinh tế về vị trí của cô trong cuộc trò chuyện văn hóa và một sự từ chối suốt sự nghiệp không để bị đóng khung.
Phần VI: Ngoài sân khấu: The Break và The Box
The Break with Michelle Wolf (Netflix)
Vào tháng 5 năm 2018, chỉ một tháng sau Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng, Michelle Wolf đã ra mắt loạt chương trình tạp kỹ hàng tuần của riêng mình trên Netflix, The Break with Michelle Wolf. Chương trình ra mắt với sự quan tâm lớn và kỳ vọng cao, định vị Wolf như một tiếng nói mới quan trọng trong làng giải trí đêm khuya. Loạt chương trình được giới phê bình đánh giá cao vì sự kết hợp thông minh giữa các tiểu phẩm ngớ ngẩn, phi lý và sự châm biếm sắc sảo, khiêu khích. Nó nhằm mục đích là một “sự nghỉ ngơi” khỏi sự nghiêm túc không ngừng của tin tức, chế giễu mọi thứ và mọi người mà không có một chương trình nghị sự chính trị cụ thể nào, trừ khi nó hài hước.
Mặc dù nhận được sự đón nhận tích cực và sự chú ý của giới truyền thông, Netflix đã đưa ra quyết định đáng ngạc nhiên là hủy bỏ chương trình chỉ sau 10 tập. Việc hủy bỏ sớm không nhất thiết là một sự lên án về chất lượng của chương trình mà là triệu chứng của những khó khăn rộng lớn hơn của gã khổng lồ phát trực tuyến với định dạng chương trình trò chuyện thời sự. Mô hình phát hành hàng tuần, cần thiết cho một chương trình bình luận về các sự kiện hiện tại, đi ngược lại với triết lý xem liên tục của Netflix, và nền tảng này trong lịch sử đã không thành công trong việc nuôi dưỡng một lượng khán giả trung thành hàng tuần cho các chương trình như vậy. Việc hủy bỏ là một ví dụ kinh điển về tầm nhìn của một nghệ sĩ bị hạn chế bởi một người gác cổng doanh nghiệp có mô hình kinh doanh không phù hợp với thể loại này.
Thought Box (Podcast)
Trải nghiệm với The Break dường như đã củng cố sở thích bẩm sinh của Wolf đối với quyền kiểm soát sáng tạo. Sản phẩm chính hiện tại của cô, podcast hàng tuần Thought Box, đại diện cho biểu hiện cuối cùng của mong muốn này. Podcast hoạt động như một phòng biên kịch cá nhân, công khai của cô. Mỗi tuần, cô phát triển và biểu diễn khoảng 30 phút chất liệu thời sự hoàn toàn mới, thường được ghi lại trước khán giả trực tiếp ở Catalonia, nơi cô hiện đang dành phần lớn thời gian của mình.
Định dạng này cung cấp một kênh trực tiếp, không qua kiểm duyệt đến khán giả của cô, cho phép cô thử nghiệm ý tưởng, mài giũa những câu đùa và bình luận về tin tức mà không có sự giám sát của bất kỳ mạng lưới nào hoặc các ràng buộc của công ty. Cô đã mô tả podcast là phiên bản của mình của một bài độc thoại đêm khuya “không có nhà tài trợ hoặc mạng lưới để báo cáo”, nơi cô có thể trình bày “quan điểm không bị lọc” của mình. Việc chuyển từ một chương trình do mạng lưới kiểm soát sang một podcast tự sản xuất là điểm kết thúc hợp lý cho toàn bộ quỹ đạo sự nghiệp của cô — từ sự hỗn loạn hợp tác của kịch ứng tác đến sự chính xác độc đoán của hài độc thoại, và cuối cùng là một nền tảng mang lại cho cô sự độc lập nghệ thuật hoàn toàn và toàn diện.
Con sói vào năm 2025 và xa hơn nữa
Ngày nay, Michelle Wolf là một nghệ sĩ quốc tế đã thành danh, một diễn viên hài toàn cầu đứng đầu các nhà hát và câu lạc bộ hài kịch trên khắp thế giới. Việc phân chia thời gian giữa châu Âu và Hoa Kỳ đã mang lại cho cô một lăng kính mới để nhìn nhận văn hóa Mỹ, thêm một tầng sâu sắc vào những bình luận vốn đã sắc sảo của cô. Những thay đổi gần đây trong cuộc sống của cô — trở thành vợ và mẹ của đứa con đầu lòng vào cuối năm 2023, với đứa con thứ hai sắp chào đời vào năm 2025 — cũng đã ảnh hưởng sâu sắc đến công việc của cô.
Thay vì làm dịu đi sự sắc bén của mình, việc làm mẹ dường như đã khuếch đại “cơn thịnh nộ âm ỉ” của cô đối với sự đạo đức giả xã hội và bất bình đẳng giới. Chất liệu gần đây của cô kết hợp giữa những câu chuyện cá nhân sâu sắc và chính trị, giải quyết những thực tế của việc mang thai và làm mẹ với cùng một sự trung thực không khoan nhượng mà cô từng dành cho giới tinh hoa Washington. Cô tìm thấy sự phổ quát trong những điều cụ thể, biến những trải nghiệm cá nhân thành những lời chỉ trích sắc bén về một xã hội vẫn còn e dè với những thực tế của cuộc sống phụ nữ.
Di sản của cô giờ đây đã được đảm bảo, vượt xa màn trình diễn duy nhất đã làm nên tên tuổi của cô. Bữa tối của Hiệp hội Phóng viên Nhà Trắng năm 2018 không phải là tổng kết sự nghiệp của cô, mà là khoảnh khắc thế giới buộc phải đối mặt với một tiếng nói đã được mài giũa trong một thập kỷ. Cô vẫn là một trong những diễn viên hài quan trọng, có ảnh hưởng và không khoan nhượng nhất của thế hệ mình, được định hình bởi kỹ năng tạo ra những câu đùa tỉ mỉ, cách tiếp cận không sợ hãi đối với những điều cấm kỵ, và sự kiên định suốt sự nghiệp trong việc tự định nghĩa bản thân theo cách riêng của mình. Thông qua các chuyến lưu diễn cháy vé, các chương trình đặc biệt sáng tạo và podcast hàng tuần không qua kiểm duyệt, Michelle Wolf tiếp tục chứng minh rằng cô chính là, như tờ The Village Voice đã từng tuyên bố, “tiếng nói mà hài kịch cần ngay bây giờ”.
