MIT List Visual Arts Center giới thiệu Goldin+Senneby: Flare-Up, một triển lãm dựa trên nghiên cứu đan cài bệnh tật, công nghệ sinh học và kinh tế chính trị, đồng thời đặt các vấn đề này trong hành lang công nghiệp dược – sinh học bao quanh bảo tàng. Phát triển từ một dự án khởi xướng tại Accelerator, không gian nghệ thuật đương đại của Đại học Stockholm, phiên bản tại List quy tụ các sắp đặt quy mô lớn, những tái tạo khung tranh và các tác phẩm văn bản nhằm khảo sát cách những ẩn dụ về miễn dịch định hình cơ thể, rừng và thị trường. Triển lãm xem miễn dịch không chỉ là một khái niệm y khoa, mà còn là khung tổ chức đời sống sinh thái và kinh tế.
Căn bệnh như cấu trúc; nhựa thông như phương pháp
Triển lãm xuất phát từ trải nghiệm trực tiếp của nghệ sĩ với bệnh đa xơ cứng (MS) và thứ ngôn ngữ y học mô tả hệ miễn dịch như một đội quân — “quá hiếu động”, “tấn công chính mình”, “phòng vệ”. Thay vì lặp lại các khuôn sáo ấy, Goldin+Senneby vật chất hóa và chất vấn chúng thông qua nhựa thông, chất dịch dính mà cây tiết ra để bịt kín vết thương. Ở đây, nhựa thông hiện lên như chất liệu, biểu tượng và một dạng nhiên liệu mang tính suy đoán, mở ra cách tư duy song hành về cơ thể người và các cơ thể hơn-cả-con-người. Bằng việc dùng nhựa thông vừa như ẩn dụ vừa như vật liệu, họ nối liền tính mong manh cá nhân với những câu hỏi rộng hơn về quản trị môi trường.
Một nhánh khác của dự án xét đến các giống thông biến đổi gen được thiết kế để sản xuất dư thừa nhựa phục vụ năng lượng, qua đó đặt diễn ngôn “tăng cường” miễn dịch cạnh logic khai thác công nghiệp và rủi ro môi sinh. Cùng một logic muốn “gia cố” cơ thể có thể trở thành công thức cho khai thác tài nguyên.
Cấu trúc kể kép: hư cấu và lâm sàng
Hợp tác với nhà văn Katie Kitamura, do Triple Canopy đặt hàng và biên tập, mang đến một kết cấu tự sự đan bện phản chiếu sự chú ý chia đôi của triển lãm giữa sinh thể và cá nhân. Những trích đoạn in, phát trong một tập sách nhỏ, triển khai trên hai tuyến: một theo dõi một cây thông với phản ứng miễn dịch bị đẩy vào chế độ quá tải; tuyến kia theo chân một người đàn ông trong điều trị khi cảm thức về bản ngã mỏng dần và sờn rách. Hai đường dây thử nghiệm cách ẩn dụ di cư từ diễn ngôn y học vào đời sống thường nhật và định đoạt những gì cơ thể được trông chờ phải chịu đựng.
Những tác phẩm dàn dựng sự bao chứa, rò rỉ và rủi ro
Trong số các điểm tựa, Resin Pond biến phòng trưng bày thành một mặt nước nông, trong, sắc hổ phách, lặng lẽ chặn lối đi thẳng. Khách tham quan buộc phải men theo rìa không gian và bắt gặp bóng mình trong chất liệu gắn với việc hàn gắn vết thương và giữ hóa thạch ở trạng thái lơ lửng. Sự “bao chứa” mang tính hình thức của tác phẩm đặt trong căng thẳng với những hệ quả bất kham của sự dư thừa — một tiếng vọng của nghịch lý miễn dịch: cơ chế bảo vệ cũng có thể trở nên áp đảo. Sắp đặt biến chính chuyển động thành một lập luận về ngưỡng, che chở và tràn bờ.
Ở Crying Pine, nghệ sĩ giới thiệu một cây thông loblolly được kỹ thuật sinh học phát triển để sản xuất dư thừa nhựa — một đặc tính gắn với nghiên cứu nhiên liệu tái tạo. Mẫu cây — trưng bày có kiểm soát theo giấy phép quản lý — xuất hiện trong tình trạng đóng kén và chiếu sáng từ hậu cảnh, như một vật thể phòng thí nghiệm vừa rực rỡ vừa bấp bênh. Cây được đọc như một hữu thể bị chính các cơ chế phòng thủ siêu hoạt nuốt chửng, tương ứng sống động của các đợt “flare-up” tự miễn. Điều trông như gia cố, ở khoảng cách gần lại hiện ra như một trạng thái căng thẳng và phơi lộ.
Tái khung phong cảnh và phản kháng
Với After Landscape, Goldin+Senneby hướng cái nhìn về chính bộ máy bảo tàng. Loạt tác phẩm tái diễn các hành động phản kháng lịch sử nhắm vào tranh phong cảnh, nhưng làm điều đó qua “khung khí hậu” — những hộp kín mà bộ phận bảo quản dùng để ổn định nhiệt – ẩm và ngày càng nhiều để răn đe can thiệp. Tái tạo như các khung rỗng, những vật thể này làm chồng lấp trình hiện và che chở: khung vừa là biên vật chất của hình ảnh, vừa là biểu trưng cho các ưu tiên thể chế trong việc bảo vệ cái gì và bằng cách nào. Khi dẫn các cử chỉ hoạt động qua công nghệ bảo quản, tác phẩm định nghĩa lại phong cảnh như một hệ thống được quản trị hơn là một khung nhìn trung tính.
Dược học, tín ngưỡng và mặt sau của tranh
Loạt Swallowimage lật mặt các tranh sơn dầu thế kỷ trước về cái chết, bệnh tật và chăm sóc, phơi bày lớp toan thô vốn bị che khuất. Trên bề mặt ấy, nghệ sĩ đưa vào loài nấm ức chế miễn dịch Isaria sinclairii, từng gắn với các phương thuốc trường thọ và về sau góp phần vào phát triển trị liệu hiện đại cho MS. Nhan đề gợi đến Schluckbildchen — những ảnh thánh nhỏ từng được nuốt như mẹo thuốc dân gian — qua đó nối dược học đương đại với các thực hành cũ nơi hình ảnh và sự nuốt vào đan xen. Bằng cách đặt một sinh thể hoạt động ở phía verso, loạt tác phẩm gợi rằng niềm tin, nghi lễ và sinh hóa vẫn tiếp tục vận hành từ rìa của mặt phẳng hình ảnh.
Hình ảnh hóa, thước đo và thị trường
Một tiểu luận phát triển cùng Triple Canopy tạo thành trục văn bản của dự án và khảo cứu cách hình ảnh y – sinh học lưu thông vừa như bằng chứng vừa như tiền tệ. Văn bản suy xét sự nổi trội của các “đốm trắng” trong ảnh MRI của nghiên cứu MS — những tổn thương dễ đếm, dễ trực quan — và việc các hiệu ứng có thể đếm được ấy trở thành mốc quy chiếu của “giá trị” trị liệu. Khi tính nhìn thấy trở thành thước đo chủ đạo, ưu tiên lâm sàng có thể trượt về phía cái dễ đo hơn là cái tác động mạnh nhất đến đời sống hằng ngày. Mục đích không phải phán quyết hiệu lực, mà là cho thấy cách các lối nhìn định hình điều gì được coi là chăm sóc.
Cơ thể như dữ liệu; tuân thủ như trình diễn
Triển lãm cũng nối lại mối quan tâm lâu dài của Goldin+Senneby tới lao động và tài chính hóa thông qua những thiết bị nhỏ, gần như tinh quái. Lego Pedometer Cheating Machines — các giàn tự chế khẽ rung điện thoại thông minh để làm “phồng” số bước — phơi bày sự trò-chơi-hóa của khái niệm “sức khỏe”. Khi các chương trình y tế ngày càng khuyến khích hoặc đòi hỏi dữ liệu vận động, những thiết bị này làm hiện hình lao động trình diễn của sự tuân thủ: thời gian, chuyển động và không gian gia cư được huy động để sản xuất các con số đáp ứng một chuẩn đo bên ngoài. Hài hước thì khô, nhưng thông điệp rõ: khi thước đo thành mệnh lệnh, cơ thể được hiệu chỉnh theo các bảng điều khiển.
Bối cảnh giám tuyển và trao đổi liên thiết chế
Với List Center, giám tuyển trưởng Natalie Bell đặt Flare-Up như một điều tra về các hạ tầng pháp lý và kinh tế dẫn dòng đời sống lâm sàng và sinh thái. Vị trí của bảo tàng — kề cận phòng thí nghiệm, quỹ đầu tư mạo hiểm và văn phòng dược phẩm — làm sắc nét luận điểm rằng nghiên cứu nghệ thuật phải đứng cạnh nghiên cứu khoa học: không như minh họa, mà như bài kiểm tra sức bền đối với các ẩn dụ và động lực của nó. Dự án đồng thời là một hợp tác xuyên thiết chế: vốn do Richard Julin phụ trách tại Accelerator, nay đến MIT trong một phiên bản mở rộng và nhạy cảm với bối cảnh, do Bell tổ chức tại List cùng trợ lý giám tuyển Zach Ngin. Sự chuyển dịch từ một phòng trưng bày đại học ở Stockholm đến một bảo tàng đại học ở Cambridge phản chiếu nhịp di chuyển của triển lãm giữa lâm sàng, cánh rừng và thị trường.
“Flare-Up” rốt cuộc đề xuất điều gì
Nhìn tổng thể, Flare-Up nêu một mệnh đề rõ ràng: miễn dịch vừa là chính trị và sinh thái, vừa là y học. Nhựa thông bịt miệng vết thương có thể được thu hái làm nhiên liệu. Khung bảo vệ hình ảnh cũng có thể vô hiệu hóa thông điệp. Bức ảnh chứng thực chẩn đoán có thể neo một chuỗi giá trị. Bằng cách tỉnh táo dàn dựng các đan cài ấy, triển lãm cho thấy sự che chở trượt thành khai thác, tính nhìn thấy trượt thành thương mại hóa, còn chăm sóc trượt thành kiểm soát.
Sự tiết chế hình thức là một phần của lập luận. Thay vì tuyên bố kết luận, triển lãm kết cấu một trường quan hệ: một mặt nước không thể vượt qua; một cái cây “rỉ” quá nhiều; một khung bảo vệ bằng cách rào lại; một bức tranh “chữa lành” từ mặt sau; một tiểu luận lần theo hành trình ảnh từ phòng thí nghiệm ra thị trường. Trong mỗi trường hợp, tác phẩm mời người xem nhận ra những hệ thống — kỹ thuật, pháp lý và kinh tế — đang định nghĩa thế nào là vết thương, phương thuốc, phong cảnh hay thước đo, và suy nghĩ về cách các định nghĩa ấy lưu chuyển giữa cơ thể và thiết chế.
Thông tin triển lãm
Goldin+Senneby: Flare-Up
Thời gian: 24 tháng 10, 2025 – 15 tháng 3, 2026.
Địa điểm: Hayden Gallery, MIT List Visual Arts Center, 20 Ames Street, Bldg. E15-109, Cambridge, Massachusetts 02139.
