Ở cột mốc bốn mươi năm, Saatchi Gallery không chọn một cuộc hồi cố truyền thống mà giới thiệu The Long Now – triển lãm nhóm xem lịch sử của chính thiết chế như một nền tảng đang sống cho tác phẩm mới và những cuộc gặp lại với các mốc tác phẩm. Với sự đồng hành của De Beers London và do Philippa Adams, cựu Senior Director của gallery, phụ trách giám tuyển, chương trình trải rộng trên hai tầng và chín không gian, kết hợp tác phẩm đặt hàng với sắp đặt, hội họa, điêu khắc và hình ảnh động. Mục tiêu nêu rõ: khẳng định gallery như nơi nghệ sĩ thử nghiệm chất liệu, ý tưởng và công chúng – mà không biến ngày kỷ niệm thành màn tự tán dương.
Trung tâm của The Long Now là mối quan tâm đến quy trình: dấu vết được tạo ra thế nào, vật liệu kháng cự hay nâng đỡ cử chỉ ra sao, và hình ảnh thành hình bằng cách nào. Tác phẩm của Alice Anderson, Rannva Kunoy và Carolina Mazzolari đặt tông: mỗi người biến “kỹ pháp” thành chủ đề – hành vi quấn bọc và đan kết tỉ mỉ của Anderson, các bề mặt khí quyển của Kunoy bắt giữ rồi hoàn trả ánh sáng, và những bố cục dệt của Mazzolari làm nhòe ranh giới giữa vẽ, vẽ sơn dầu và điêu khắc. Trọng tâm không phải “phong cách” mà là công việc của hành động: bàn tay hiện hữu, và kết quả là bản ghi của một sự chú tâm kéo dài.
Một mạch khác theo sát các thực hành đẩy lùi ranh giới của phương tiện và thông điệp. Tim Noble, André Butzer, Dan Colen, Jake Chapman và Polly Morgan xuất hiện như các nút giao trong cuộc trò chuyện lâu dài về thực nghiệm. Thay vì bày một “best of”, triển lãm đặt những tác phẩm này như bãi thử cho cách nghĩa được kiến tạo – bằng cách đặt cạnh, bằng tỉ lệ, bằng những nước đi khái niệm kéo kỳ vọng của người xem vào trong tác phẩm. Từ đó nổi lên một hằng số của Saatchi: đặt rủi ro lên mặt bàn và để cuộc tranh luận diễn ra ngay trong phòng trưng bày.
Hội họa – trục sống lịch sử của chương trình – được trình bày với độ rộng và tương phản kỹ thuật rõ nét. Passage (2004) của Jenny Saville cô đặc cái nhìn về cơ thể đương đại – không lý tưởng hóa, phức hợp, hiện diện bền bỉ – nhắc lại vì sao thực hành của bà định hình tranh luận về hình họa suốt nhiều thập kỷ. Đối thoại quanh đó là sự chính xác phẳng của Alex Katz, các bề mặt khâu-và-sơn của Michael Raedecker, hình họa lệch trục của Ansel Krut, những màn sương thanh mảnh của Martine Poppe và các tiếp cận lai ghép của Jo Dennis – một quang phổ cho thấy hội họa không phải một diễn ngôn đơn nhất mà là tập hợp những ngôn ngữ chồng lấn, liên tục được hiệu đính.
Hai sắp đặt phát biểu rõ ràng nhất về tham dự và chuyển hóa. YARD của Allan Kaprow – một bãi lốp xe vốn luôn “kích hoạt” bởi chuyển động của người xem – tái định nghĩa điêu khắc như một môi trường: không còn là vật thể ngắm từ xa mà là không gian để đi xuyên qua. Treo phía trên, Golden Lotus (Inverted) của Conrad Shawcross biến một chiếc Lotus cổ điển thành điêu khắc động, từng xuất hiện trong Sweet Harmony: Rave Today, như một cử chỉ đảo chiều mang tính chiêm ngẫm: tước công năng của một thiết kế công nghiệp để gán cho nó đời sống của một đối tượng dành cho cái nhìn chậm. Đọc cùng nhau, chúng đề xuất hai mô hình tác năng bổ sung: Kaprow mời gọi can thiệp; Shawcross biến cỗ máy thành câu hỏi mở.
Triển lãm cũng đối diện những vùng căng thẳng của hiện tại – giám sát, tự động hóa và các điểm ma sát đạo đức của trí tuệ nhân tạo. Tác phẩm của Chino Moya và Mat Collishaw xem xét cách máy móc sản xuất, sắp xếp và luân chuyển hình ảnh, từ đó đặt ra câu hỏi cốt lõi: ủy quyền việc nhìn cho hệ thống nghĩa là gì? Thay vì đưa ra lời giải mang tính giáo huấn, các tác phẩm đẩy “bộ máy” lên phía trước – ghi nhận, nhận dạng mẫu, phân phối – và cho thấy những quy trình đó làm lệch đi cách con người hiểu thế giới và hiểu lẫn nhau.
Sức ép môi sinh và “đời sống thứ hai” của vật liệu là một motif trở lại nhiều lần. Bardo của Gavin Turk, trình bày trên những tấm kính vỡ mảng, như một thiền niệm về chuyển tiếp và vô thường – đủ bền để đỡ một hình ảnh, đủ mong manh để gợi vết nứt. Các tác phẩm với ánh sáng của Olafur Eliasson, Chris Levine và Frankie Boyle làm chậm cảm nhận đến ngưỡng hầu như không thể nhận ra, nhờ thế mài sắc cái nhìn. Bên cạnh đó, các đóng góp của Edward Burtynsky, Steven Parrino, Peter Buggenhout, Ibrahim Mahama, Ximena Garrido-Lecca và Christopher Le Brun tiếp cận vấn đề khai thác, dư chất và tái sinh từ những chất liệu và góc nhìn rất khác nhau. Đường dây giám tuyển giữ thái độ tỉnh táo: khí hậu và công nghiệp không phải “chủ đề minh họa” mà là các điều kiện làm nên sản xuất và tiếp nhận nghệ thuật ngày nay.
20:50 của Richard Wilson vừa là mỏ neo lịch sử vừa là cao trào trải nghiệm. Căn phòng được lấp đầy đến ngang hông bằng dầu động cơ tái chế; mặt phẳng bất động phản chiếu kiến trúc với độ chính xác gây xao xuyến. Một cây cầu hẹp đưa người xem vào không gian nơi cảm thức định hướng chao đảo và rìa cạnh tan rã – các tuyến nhìn như kéo dài sang một không gian thứ hai đảo ngược. Sau khi từng được lắp đặt ở cả ba địa điểm trước đây của Saatchi Gallery, tác phẩm trở lại trong bối cảnh mới ở tầng trên: cuộc gặp biến đổi, hiệu ứng cốt lõi còn nguyên. Trong khung cảnh ấy, chất liệu – dầu – cộng hưởng thêm nhiều nghĩa, song tác phẩm né tránh mọi khẩu hiệu giản lược. Đó là một bài học về việc nhìn: bước vào chậm rãi, ghi nhận độ bất ổn và thấy cảm nhận của chính ta tái mã hóa cái tưởng như vững chắc.
Ở nơi nhiều triển lãm kỷ niệm dễ trượt sang chân dung định chế, The Long Now giữ định chế ở hậu cảnh và đưa tác phẩm ra tiền cảnh. Giàn giáo giám tuyển của Adams rõ ràng nhưng nhẹ tay, để chính các sắp đặt gánh vác lập luận. Tư cách tổ chức từ thiện của gallery được nhắc đến bằng những chi tiết thực tế – doanh thu bán vé được tái đầu tư cho chương trình và mở rộng tiếp cận – còn sự hỗ trợ của De Beers London được đặt như một bảo trợ ăn khớp với sáng tạo và đổi mới, không phải yếu tố quyết định nội dung.
Danh sách nghệ sĩ nhấn mạnh đối thoại liên thế hệ và biên độ rộng. Bên cạnh các tên tuổi đã nêu, triển lãm còn quy tụ Olivia Bax, John Currin, Zhivago Duncan, Rafael Gómezbarros, Damien Hirst, Tom Hunter, Henry Hudson, Maria Kreyn, Jeff McMillan, Misha Milovanovich, Ryan Mosley, Alejandro Ospina, Sterling Ruby, Soheila Sokhanvari, John Squire, Dima Srouji và Alexi Williams Wynn, cùng nhiều nghệ sĩ khác. Mục tiêu không phải đóng khung một kinh điển, mà là phác họa một lát cắt các thực hành đang khảo nghiệm cách hình ảnh tích lũy nghĩa và giá trị trong không gian công cộng.
Tiếp cận và công chúng hóa được tích hợp ngay trong cấu trúc trưng bày. Chuỗi Saatchi Gallery Lates kéo dài giờ mở cửa và mở thêm lối vào cho những nhóm khán giả có thể bỏ lỡ triển lãm. Vé bắt đầu từ £10, nguồn thu được quay lại phục vụ các hoạt động cốt lõi của tổ chức. Ở tầng trệt, một trình bày phối hợp cùng Bagri Foundation – Myths, Dreams and New Realities – giới thiệu 13 nghệ sĩ châu Á đang lên, do Chelsea Pettitt giám tuyển cùng đội ngũ Saatchi. Không phải “vệ tinh”, dự án vận hành song hành với những câu hỏi của trưng bày chính: căn tính như một cấu trúc động, vật liệu như ký ức mang hình hài, và tự sự như công cụ tái hình dung hiện tại.
Tổng thể mà nói, The Long Now dùng một dịp kỷ niệm không phải để phong thánh quá khứ mà để làm rõ thì hiện tại của thực hành nghệ thuật: quy trình ở tiền tuyến, tham dự được mời gọi, hệ thống được soi chiếu, vật liệu bị đẩy tới giới hạn. Tựa đề vì thế vừa là mô tả vừa là chỉ dẫn. Độ dài của thời gian quan trọng – không phải để trì hoãn tính cấp bách, mà để giữ sự chú ý đủ lâu cho những tác phẩm phức tạp lắng đọng. Nếu giá trị của một gallery nằm ở chất lượng các cuộc gặp mà nó tạo ra, thì nhiệm vụ ở tuổi bốn mươi cũng giống như ở tuổi lên bốn: gom những đối tượng đòi hỏi thời gian, sắp đặt để chúng đối thoại qua phương pháp và thế hệ, và tin rằng công chúng sẽ khép mạch.
Thời gian: The Long Now mở cửa từ 5 tháng 11 năm 2025 đến 1 tháng 3 năm 2026. Chuỗi Saatchi Gallery Lates diễn ra vào 7 tháng 11, 21 tháng 11, 5 tháng 12 và 23 tháng 1. Myths, Dreams and New Realities (Bagri Foundation) trưng bày từ 24 tháng 10 đến 30 tháng 11. Vé từ £10.
